Chiết áp quạt trần là gì? Nên dùng chiết áp hay hộp số

Chiết áp quạt trần là thiết bị điều chỉnh tốc độ gió được sử dụng rộng rãi trong nhiều gia đình và công trình hiện nay. Ngày càng nhiều người quan tâm đến cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như cách đấu nối chiết áp quạt trần để lựa chọn giải pháp phù hợp nhất cho gia đình. Hãy cùng LuxuryFan tìm hiểu trong bài viết dưới đây

1. Chiết áp quạt trần là gì?

Khi nhắc đến chiết áp quạt trần, nhiều người thường nghĩ ngay đến một thiết bị nhỏ gọn gắn trên tường, có núm xoay để điều chỉnh tốc độ quạt. Thực chất, chiết áp là một linh kiện điện tử hoạt động như một điện trở thay đổi, giúp giảm hoặc tăng điện áp đưa vào động cơ quạt, từ đó thay đổi tốc độ gió. 

Ngày nay, ngoài hộp số truyền thống, chiết áp được dùng phổ biến nhờ ưu điểm nhỏ gọn, dễ lắp đặt và điều chỉnh mượt mà. Được coi là “bộ điều tốc” cho quạt trần, mang đến sự tiện lợi và trải nghiệm thoải mái hơn cho người dùng.

Ứng dụng của chiết áp quạt trần không chỉ dừng ở gia đình mà còn được dùng trong quán ăn, nhà hàng, phòng học, hội trường, những nơi cần quạt trần hoạt động với mức gió đa dạng, phù hợp từng thời điểm.

2. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của chiết áp quạt trần

Để hiểu rõ hơn, ta cùng tìm hiểu cấu tạo cơ bản và cách chiết áp vận hành khi kết nối với quạt trần.

Cấu tạo chiết áp quạt trần

Một chiếc chiết áp quạt trần thường có cấu tạo khá đơn giản:

• Núm xoay điều chỉnh: Giúp người dùng dễ dàng thay đổi điện áp.
  
• Biến trở (potentiometer): Thành phần chính, thay đổi giá trị điện trở khi xoay núm.
  
• Mạch điện tử phụ trợ: Tích hợp thêm tụ điện, diode hoặc IC để ổn định dòng điện, giảm rung và tiếng ồn.
  
• Vỏ bảo vệ: Làm từ nhựa hoặc kim loại, cách điện và tăng độ an toàn.
  

Nguyên lý hoạt động

Nguyên lý hoạt động của chiết áp dựa trên việc điều chỉnh điện áp: điện áp càng cao thì động cơ quay càng nhanh, tốc độ gió càng mạnh; ngược lại, điện áp thấp khiến động cơ quay chậm và quạt tạo ra làn gió nhẹ nhàng hơn. 

Nhờ cơ chế này, chiết áp cho phép người dùng kiểm soát quạt trần một cách mượt mà và linh hoạt, khác biệt với hộp số truyền thống vốn chỉ có vài mức cố định. Ngoài ra, nhiều chiết áp hiện đại còn tích hợp thêm các linh kiện phụ trợ như tụ điện hoặc diode để ổn định dòng điện, giúp quạt vận hành êm ái, hạn chế tiếng ù khó chịu.

3. Cách đấu chiết áp quạt trần

Việc đấu nối chiết áp quạt trần không quá phức tạp, nhưng cần thực hiện đúng kỹ thuật để đảm bảo an toàn. Nguyên tắc cơ bản là đưa dây pha (L) của nguồn điện đi qua chiết áp trước khi cấp vào quạt, trong khi dây trung tính (N) được nối trực tiếp từ nguồn đến quạt. Như vậy, chiết áp sẽ đóng vai trò như một “cầu nối” giúp kiểm soát lượng điện áp cấp cho động cơ.

Các bước đấu chiết áp quạt trần

Bước 1: Ngắt nguồn điện: Đảm bảo an toàn tuyệt đối trước khi thao tác.

Bước 2: Đấu dây nguồn:

• Dây L (pha) nối vào chân INPUT của chiết áp.
• Dây ra OUTPUT từ chiết áp nối vào đầu dây pha của quạt trần.

Bước 3: Đấu dây trung tính: Dây N từ nguồn nối trực tiếp vào quạt trần.

Bước 4: Cố định chiết áp: Lắp vào hộp âm tường hoặc mặt che để tăng tính thẩm mỹ.

Bước 5: Kiểm tra vận hành: Bật nguồn, xoay núm chiết áp để kiểm tra quạt chạy đúng tốc độ.

Lưu ý khi lắp đặt:

• Chọn chiết áp có công suất cao hơn công suất quạt ít nhất 20%.
• Không dùng chiết áp cho quạt DC hoặc quạt có điều khiển từ xa điện tử.
• Đảm bảo dây dẫn, mối nối chắc chắn, bọc cách điện kỹ càng.

4. Nên sử dụng chiết áp quạt trần hay hộp số?

Khi chọn thiết bị điều chỉnh tốc độ cho quạt trần, nhiều người thường phân vân giữa chiết áp và hộp số. Mỗi loại đều có ưu điểm và hạn chế riêng, tùy nhu cầu sử dụng mà bạn có thể cân nhắc lựa chọn. 

Hộp số hoạt động bằng cách thay đổi tụ điện để tạo ra các mức tốc độ khác nhau. Loại này có ưu điểm là bền, ít hỏng hóc và giá thành rẻ, nhưng lại chỉ có 3 đến 5 nấc số cố định, đồng thời thường gây tiếng ù khi chạy ở mức thấp.

Trong khi đó, chiết áp quạt trần sử dụng biến trở để điều chỉnh điện áp liên tục, nhờ vậy tốc độ gió được thay đổi mượt mà, êm ái hơn và không gây rung giật. Thiết bị này có thiết kế nhỏ gọn, thẩm mỹ, rất phù hợp cho không gian hiện đại. Nhược điểm của chiết áp là giá thành cao hơn hộp số và nếu lựa chọn không đúng công suất thì dễ dẫn đến hỏng hóc.

Vậy nên chọn loại nào?

• Nếu bạn dùng quạt trần gia đình, cần điều chỉnh tốc độ mượt mà, ưu tiên trải nghiệm thoải mái → nên chọn chiết áp quạt trần.
• Nếu bạn muốn độ bền cao, chi phí rẻ, không quá quan tâm đến độ êm ái khi chỉnh tốc độ → hộp số truyền thống vẫn là lựa chọn hợp lý.

Trong thực tế, nhiều dòng quạt trần cao cấp hiện nay được thiết kế đi kèm điều khiển từ xa, không cần chiết áp hay hộp số. Tuy nhiên, với các dòng quạt cơ, việc lựa chọn giữa chiết áp và hộp số phụ thuộc vào nhu cầu và ngân sách của bạn.

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về chiết áp quạt trần, từ cấu tạo, nguyên lý, cách đấu cho đến so sánh với hộp số để chọn được giải pháp phù hợp nhất cho gia đình.

Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp làm mát hiện đại với quạt trần cao cấp tích hợp điều khiển tiện lợi, hãy tham khảo ngay các mẫu quạt chính hãng tại LuxuryFan. LuxuryFan mang đến cho bạn những sản phẩm sang trọng, vận hành êm ái, bảo hành dài hạn và dịch vụ tư vấn chuyên nghiệp, giúp không gian sống của bạn vừa mát lành vừa đẳng cấp.

• Hà Nội: 122 Trần Duy Hưng, Q. Cầu Giấy
• TP. Hồ Chí Minh: 14 Điện Biên Phủ, Quận Bình Thạnh
• Hotline: 081.549.3838